Gesprekken over voorkeuren van zorg bij kwetsbare ouderen in de laatste levensfase worden vaak (te) laat gevoerd. Dit komt mede doordat het ziektebeloop vaak lastig te voorspellen is. Het bepalen van een geschikt moment voor dit gesprek wordt hierdoor belemmerd. Daarnaast vragen deze gesprekken specifieke kennis en vaardigheden van wijkverpleegkundigen en verzorgenden. Deze gesprekken wordt ook wel proactieve zorgplanning genoemd. Ouderen en naasten zelf zijn zich vaak onbewust van hun mogelijk eigen rol bij proactieve zorgplanning.
Dit leidt ertoe dat de voorkeuren van ouderen voor zorg in de laatste levensfase onvoldoende bekend zijn, met als mogelijk gevolg meerdere (ongewenste) overgangen tussen zorginstellingen, een hogere symptoomlast, verminderde kwaliteit van leven en niet overlijden op de plaats van voorkeur.
Kwetsbare ouderen die thuiszorg ontvangen worden regelmatig bezocht door een verzorgende en/of wijkverpleegkundige. De mogelijkheden voor het tijdig houden van gesprekken gericht op proactieve zorgplanning door verzorgenden en wijkverpleegkundigen zijn ruim aanwezig en kunnen beter benut worden.
Optimale en tijdige palliatieve zorg voor ouderen met thuiszorg in de laatste levensfase
Dit project bestaat uit vier fases:
In fase 1 wordt een groep ouderen die thuiszorg ontvangt gedurende een jaar gevolgd om voorkeuren van zorg en kwaliteit van leven in kaart te brengen. Met deze kennis kan mede bepaald worden welke factoren (zoals moment, inhoud, setting, discipline) bijdragen aan succesvolle ACP, waarbij onder meer kwaliteit van leven, gezondheidsklachten, acute overgangen in zorg en overlijden op de plaats van voorkeur worden meegenomen. Het verzamelen van deze onderzoeksinformatie gebeurt zoveel mogelijk via informatie die al wordt verzameld door zorgprofessionals in de dagelijkse praktijk, bijvoorbeeld via de anamnese of zorgplannen.
In fase 2 wordt bepaald wat de mogelijke rol is van verzorgenden, wijkverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten bij ACP gesprekken met ouderen die thuiszorg ontvangen. Kennis uit zowel fase 1 van dit project, als bestaande kennis en ervaring van proactieve zorgplanning methodes wordt gebruikt om samen met betrokken zorgprofessionals, studenten verpleegkunde, docenten en ouderen een ACP interventie vorm te geven die wordt getest op haalbaarheid in de praktijk.
In fase 3 wordt de proactieve zorgplanningsinterventie uit fase 2 op grotere schaal getest in de thuiszorg en wordt er onderzocht of de interventie effect heeft op kwaliteit van leven, symptoomlast, acute overgangen in zorg en overlijden op de plaats van voorkeur. Een selectie van deelnemers ontvangt de interventie en een selectie ontvangt de gebruikelijke zorg. Daarnaast vindt een evaluatie plaats op het proces en de kosten van de interventie.
Fase 4 richt zich op de verspreiding en (verdere) implementatie van de resultaten uit dit project.
Voor het goed laten slagen van dit project is betrokkenheid van verzorgenden, wijkverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit de praktijk onmisbaar. In alle fases van dit project wordt samengewerkt met verzorgenden, wijkverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten uit de praktijk. Van delen van ervaringskennis, meedenken over de interventie zelf tot aan het betekenis geven van resultaten en verspreiden van nieuwe kennis.
Wil jij als verzorgende of verpleegkundige meewerken aan onderzoek en uitvoering van proactieve zorgplanning, of zijn er andere onderwerpen in jouw dagelijks werk waar wetenschappelijke onderzoek aan bij zou kunnen dragen?
Neem dan contact op met Marjon van Rijn.
Zo zijn wij momenteel op zoek naar Verzorgenden IG. In het bijzonder naar ervaringen, tips en ideeën van verzorgenden IG over het bespreken van wensen en voorkeuren voor huidige en toekomstige zorg bij kwetsbare ouderen en hun naasten.
Waarom? Omdat er nog onvoldoende kennis is over de rol van de Verzorgende IG bij proactieve zorgplanning. Graag gaan we daarom met jou in gesprek en leren we van je, zodat we deze kennis mee kunnen nemen in de te ontwikkelen werkwijze ‘proactieve zorgplanning’. Wil je je aanmelden? Neem dan contact op met onderzoekers Patricia Jepma (p.jepma@amsterdamumc.nl), Marjon van Rijn (m.vanrijn@amsterdamumc.nl).
Dit project is een samenwerking tussen UNO Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam en Omring.
Marjon van Rijn: m.vanrijn@amsterdamumc.nl en Patricia Jepma p.jepma@amsterdamumc.nl