STRIDE staat voor de juridische ondersteuning en bescherming van oudere personen. Vanuit het multidisciplinaire consortium STRIDE wordt onderzoek gedaan naar het huidige systeem van juridische ondersteunings- en beschermingsmaatregelen voor oudere personen waarbij de beslisvaardigheid onder druk staat
De Nederlandse bevolking vergrijst. Een van de grotere uitdagingen van een vergrijzende bevolking is de toename van het aantal oudere personen met (hersen)aandoeningen als dementie en de ziekte van Parkinson. Ook de achteruitgang van hart en bloedvaten – gepaard met een verhoogde kans op complicaties als hartaanvallen en beroertes – kan worden gerelateerd aan ouder worden. Dergelijke aandoeningen en complicaties kunnen zorgen voor een geleidelijke of plotselinge afname van de beslisvaardigheid van oudere personen. De beslisvaardigheid is de mate waarin iemand in staat is om zelfstandig te beslissen en de gevolgen van deze beslissingen te overzien.
Als gevolg van een snel vergrijzende bevolking is de noodzaak om te voorzien in de behoeften van oudere personen op het gebied van zorg, juridische ondersteuning en bescherming uitgegroeid tot een van de meest urgente maatschappelijke problemen van deze tijd.
Het consortium STRIDE is in 2021 van start gegaan en heeft als doel om binnen zes jaar een toekomstbestending systeem van juridische ondersteunings- en beschermingsmaatregelen voor oudere personen waarbij de beslisvaardigheid onder druk staat te ontwikkelen. De samenwerking met een breed scala aan (praktijk)organisaties in het consortium biedt een buitenkans voor het creëren van een systeem dat voldoet aan de eisen van mensenrechten, dat evidence-based is, gestoeld is op de best practices van andere landen, en breed geaccepteerd is door oudere personen en professionals.
Het onderzoek bestaat uit drie deelprojecten waarbij vanuit een juridische-normatieve, een empirische en een rechtsvergelijkende invalshoek naar de ondersteuning en bescherming van oudere personen wordt gekeken.
Juridisch dogmatische invalshoek
Binnen dit deelproject onder meer het historische, juridische en beleidskader van de verschillende ondersteunings- en beschermingsmaatregelen in Nederland in kaart gebracht. Ook wordt onderzocht welke beginselen en normen uit verdragen zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het VN-Gehandicaptenverdrag een rol spelen bij de ondersteuning en bescherming van oudere personen en in hoeverre het huidige Nederlandse systeem in overeenstemming is met deze mensenrechtelijke beginselen en normen.
Empirische invalshoek
Dit deelproject richt zich op de Nederlandse praktijk van juridische ondersteuning en bescherming van oudere personen waarbij de beslisvaardigheid onder druk staat. Zo wordt onder andere een grootschalig dossieronderzoek uitgevoerd naar curatele, beschermingsbewind en mentorschap dossiers bij vier Nederlandse rechtbanken. Een van de vragen die centraal staan in dit deelonderzoek is: in hoeverre worden gerechtelijke procedures in het kader van wettelijke vertegenwoordiging toegesneden op de oudere persoon in kwestie? Ook wordt onderzocht hoe oudere personen in Nederland op dit moment beslissingen nemen op het gebied van zorg en geldzaken, van wie zij hulp zouden willen op het moment dat zij niet langer zelfstandig beslissingen kunnen nemen en of zij hier iets over hebben vastgelegd.
Rechtsvergelijkende invalshoek
In het derde deelproject worden de juridische ondersteunings- en beschermingsmaatregelen van verschillende landen in Europa bestudeerd vanuit rechtsvergelijkend perspectief. Aan de hand van een kort verkennend onderzoek van de buitenlandse rechtsstelsels zal onderzocht worden welke veelbelovende regels en praktijken van Europese landen in overeenstemming zijn met het mensenrechtenkader. Daarnaast wordt in kaart gebracht welke regels uit het buitenland een mogelijke oplossing vormen voor de bestaande problemen. Op basis hiervan zullen bepaalde Europese landen geselecteerd worden voor een uitgebreide rechtsvergelijking. Middels studiebezoeken en interviews met experts zal bekeken worden hoe deze veelbelovende regels en praktijken feitelijk functioneren.
Het onderzoek vanuit het STRIDE-consortium wordt verricht door een team van onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit Utrecht, de Rijksuniversiteit Groningen, het Amsterdam UMC en het Nederlands Studiecentrum voor Criminaliteit en Rechtshandhaving en staat onder leiding van prof. Masha Antokolskaia (VU). Samen met meerdere maatschappelijke partners vormt dit onderzoeksteam een consortium dat onderzoek doet naar de ontwikkeling van een toekomstbestendig systeem van juridische ondersteunings- en beschermingsmaatregelen voor oudere personen.
Vanuit Amsterdam UMC zijn Eefje Sizoo, MD, betrokken als projectgroeplid en mr. Roos Nieuwboer als buitenpromovenda betrokken bij deelproject 2.
Voor meer informatie kijk hier.