Impetus: medicatiegebruik

Achtergrond

Veel verpleeghuisbewoners hebben verschillende chronische ziekten, zijn afhankelijk van zorg en gebruiken vaak meerdere soorten medicijnen per dag. Polyfarmacie komt veel voor en gaat gepaard met een hoger risico op bijwerkingen. Voor veel verpleeghuisbewoners  is het behandeldoel palliatief of symptomatisch, met een focus op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven en symptoombestrijding. Het ligt voor de hand om dan ook te kijken of de medicijnen die een patiënt gebruikt, nog bij de behandeldoelen passen. Medicijnen die eerder zijn voorgeschreven passen misschien niet meer bij wat de patiënt wil, ze kunnen schadelijk zijn en kunnen daarom beter gestopt worden. Echter, door allerlei factoren is het bespreken van het nut en de noodzaak van medicatie zelden een onderwerp bij advance care planning (ACP).

Doel

Dit onderzoeksproject heeft als doel om het voorschrijven van medicijnen in een lijn te brengen met de palliatieve zorgdoelen uit het ACP gesprek. Dat gebeurt door een interventie bestaande uit een gestructureerde multidisciplinaire medicatiebeoordeling in samenhang met een ACP gesprek. Basis voor de medicatiereview zijn de STOP/START criteria die in een eerdere Delphi studie aangepast zijn voor de doelgroep verpleeghuisbewoners met een beperkte levensverwachting (< 1,5 jaar). We verwachten dat dit resulteert in passender medicatiegebruik en grotere betrokkenheid van bewoner/vertegenwoordiger bij de besluitvorming.

Methode

Dit project kent drie deelstudies:
a. Een kwalitatieve studie naar opvattingen onder bewoners en naasten over afbouwen of stoppen van chronische- en preventieve medicijnen, en hoe ze bij de besluitvoering hierover betrokken zouden willen worden.
b. Een observationele studie in verpleeghuizen waarbij gekeken wordt naar de aard en frequentie van eventuele over- en onder prescriptie van medicijnen wanneer gebruik gemaakt wordt van de (voor verpleeghuisbewoners met een beperkte levensverwachting) aangepaste STOP/START criteria.
c. Een interventie studie met een stepped wedge design op meerdere longstay afdelingen van verpleeghuizen van het Universitair Network Ouderenzorg van het VUmc, waarbij een gestructureerde multidisciplinaire medicatiebeoordeling in samenhang met een ACP gesprek geïmplementeerd wordt, ondersteund door een training in medicatiebeoordeling met gebruik van de aangepaste STOP/START criteria en in het voeren van gesprekken over medicijngebruik in het licht van de zorgdoelen uit het ACP gesprek. Input voor die trainingen komen uit studie a en b.

Fase

Het onderzoeksproject is in september 2021 van start gegaan.
– Deelstudie a: de interviewstudie is sinds december 2021 in volle gang. De dataverzameling zal naar verwachting tussen juni en november 2022 worden afgerond.
– Deelstudie b: de opzet is gestart begin 2022 en de uitvoering zal naar verwachting eind 2022/ begin 2023 van start gaan.
– Deelstudie c: volgt

Onderzoeker

M.T. Dijk is uitvoerend onderzoeker (AIOTO) op dit project.

E: m.dijk5@amsterdamumc.nl

 

Projectgroep

Dr. M. Smalbrugge, E: m.smalbrugge@amsterdamumc.nl
Dr. J.G. Hugtenburg
Dr. E.M. Sizoo
Prof. dr. R.J. Van Marum
Prof. dr. C.M.P.M. Hertogh