Van elke negen mensen die overlijden in Nederland, heeft er één dementie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat tot twee-derde van deze mensen bij overlijden een pneumonie heeft. Ook is uit eerder onderzoek gebleken dat dit overlijden door pneumonie vaak gepaard gaat met ernstig onwelbevinden, zoals een gebrek aan comfort, pijn en benauwdheid. Wat echter ontbrak was wetenschappelijk bewijs over de beste manier om symptomen van pneumonie te verlichten bij patiënten met dementie, en om onwelbevinden bij deze populatie te verminderen.
De ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een leidraad voor optimale symptoomverlichting voor patiënten met dementie en pneumonie. Het doel van deze leidraad is het verminderen van onwelbevinden en het verhogen van comfort.
Er namen veertig verpleeghuizen deel aan het PneuMonitor onderzoek. Bij de helft hiervan werd de leidraad voor optimale symptoomverlichting geïmplementeerd (interventiegroep), in de andere helft vond gebruikelijke zorg plaats (controlegroep). In beide groepen werden patiënten die een pneumonie kregen vanaf de diagnose twee weken lang dagelijks geobserveerd om de mate van benauwdheid, pijn, onwelbevinden en comfort te bepalen. De uitkomsten hiervan werden vergeleken tussen beide groepen.
In beide groepen was er een afname in het onwelbevinden gedurende de looptijd van het onderzoek. Er was geen sterkere afname in de interventiegroep.
De leidraad voor optimale symptoomverlichting bleek in zijn huidige vorm geen meerwaarde te bieden ten opzichte van gebruikelijke zorg. Het onderzoek benadrukt opnieuw het belang van comfort bij patiënten met dementie en pneumonie en laat bovendien zien dat er nog steeds ruimte is voor verbetering. Aan andere kant laat het zien dat het welbevinden hoger is geworden in de loop der jaren, en dat er meer symptoomverlichting wordt toegepast. Deze zeer positieve ontwikkelingen zijn waarschijnlijk beide toe te schrijven aan het creëren van meer bewustwording over onwelbevinden. In verder onderzoek kan het concept bewustwording als uitgangspunt genomen worden in de zoektocht naar de ultieme manier om symptomen te verlichten.
Tessa van der Maaden