Participatie is een belangrijk middel om onderzoek binnen de ouderenzorg aan te scherpen. Ervaringskennis uit de dagelijkse praktijk is een onmisbare aanvulling op wetenschappelijke kennis. Daarmee is de kans groter dat het onderzoek aansluit op de behoeften in de dagelijkse praktijk. En dat projectresultaten eerder en met meer succes worden toegepast.

Doelgroepenparticipatie gaat om het betrekken van ervaringsdeskundigen en andere belanghebbenden (denk aan cliënten, cliëntvertegenwoordigers en zorgprofessionals) bij onderzoek. Dit betekent dat zij een actieve rol hebben in activiteiten of beslissingen in het onderzoeksproces die betekenisvolle gevolgen hebben voor de betrokkenen zoals cliënten en zorgprofessionals.

Doelgroepenparticipatie of cliëntenparticipatie?
De termen doelgroepenparticipatie en cliëntenparticipatie worden in de praktijk naast en door elkaar gebruikt. Omdat de doelgroepen van onderzoeken van UNO niet alleen cliënten zijn kiezen we voor de term doelgroepenparticipatie. Binnen UNO Amsterdam gaat het in de eerste plaats om de inbreng van mensen om wie het gaat, dit zijn vaak de cliënten. Daarnaast gaat het om diverse zorgprofessionals die soms de doelgroep van een onderzoek zijn en met kennis en resultaten uit onderzoek aan de slag moeten.

Visie
Het uitgangspunt is dat cliënten bij elk onderzoek een actieve rol hebben in activiteiten of beslissingen in het onderzoeksproces die betekenisvolle gevolgen hebben voor de cliënt en cliëntengroepen. Er wordt bewust in overleg met cliënten een afweging gemaakt in welke fase van het onderzoek en op welke manier zij worden betrokken. Tenzij cliëntenparticipatie niet haalbaar of realiseerbaar is binnen de voorwaarden van het onderzoek of de omstandigheden binnen een zorginstelling.

Uitdaging
Onze doelgroep bestaat voor een groot deel uit ouderen met cognitieve problemen (zoals dementie). Dit brengt in de communicatie extra uitdagingen mee om deze doelgroep actief te kunnen betrekken in het onderzoeksproces. Indien cliënten lastig te betrekken zijn, kunnen ook naasten, mantelzorgers en cliëntvertegenwoordigers (zoals leden van een Ouderenpanel, cliëntenraad, ouderenbond of een patiëntenvereniging) betrokken worden. Wel is het belangrijk om te beseffen dat het perspectief van clientvertegenwoordigers een waardevol perspectief biedt in het onderzoeksproces, maar dat het niet HET perspectief van de cliënt is.

‘We doen onderzoek met als doel de zorg en kwaliteit van leven voor verpleeghuisbewoners te verbeteren. Dus logisch om hen dan ook te betrekken. Ze kunnen een ander perspectief toevoegen. Na het betrekken van zorgverleners, is dit het logische vervolg om wetenschap en praktijk goed te verbinden.’

Praatplaat
We hebben en praatplaat ontwikkeld zodat de UNO-commissies/wetenschapscommissies en cliëntenraden met elkaar het gesprek aan kunnen gaan over dit onderwerp en er op deze manier achter kunnen komen wat er mogelijk is op het gebied van doelgroepenparticipatie.

Praatplaat Doelgroepenparticipatie downloaden doe je hier. 

Meer informatie?
Stuur een mail aan Gaby van Dijk, junior coördinator bij UNO Amsterdam:  g.vandijk1@amsterdamumc.nl