Leeswijzer: Hoe gebruik je deze Toolkit?
Welkom bij de leeswijzer van de Toolkit ‘Beter Laten in het verpleeghuis’. De leeswijzer leert je wat Beter Laten en de-implementeren is, wat het doel is van de Toolkit en hoe en wanneer je de verschillende inzet ter bevordering van de de-implementatie van Beter Laten-handelingen. Deze Toolkit is ontwikkeld om zorgprofessionals in het verpleeghuis te ondersteunen bij de de-implementatie van Beter Laten-handelingen op hun afdeling.
Wat is Beter Laten?
De toenemende complexiteit van de zorg en de krapte op de arbeidsmarkt vragen van verpleging en verzorging om kritisch na te denken over de zorg die zij leveren, zodat alleen zorg wordt geleverd die daadwerkelijk meerwaarde heeft.1 Als dat ontbreekt, spreken we van ‘niet-passende zorg’, wat leidt tot onnodige belasting voor zorgprofessionals en cliënten, evenals mogelijke gezondheidsrisico’s en onnodige kosten. Kortom zorg die we beter kunnen laten. De Beter Laten-lijst voor het verpleeghuis bevat niet-passende zorghandelingen verdeeld over verschillende thema’s.2,3
Klik hier voor de Beter Laten-lijst verpleeghuiszorg.
Klik hier voor de Infographic Beter-laten verpleeghuis, inclusief te realiseren besparingen.
Wat is de-implementeren?
De-implementeren is het proces van verminderen of stoppen van niet-passende zorghandelingen.4 Wanneer we deze handelingen doen, doen we dat vaak op basis van gewoonte of de overtuiging dat het goede zorg is. Het kost tijd en inzet om dit te veranderen. Het is belangrijk om alle betrokken zorgverleners hierin mee te nemen, want routines en gewoontes veranderen niet vanzelf. Laat je niet ontmoedigen door de uitdaging; elke stap die je zet, hoe klein ook, brengt je dichter bij passende zorg. Iedere zorgverlener kan hieraan bijdragen —begin vandaag en maak samen het verschil.
Doel en doelgroep van de Toolkit
Deze Toolkit helpt zorgprofessionals in het verpleeghuis op weg met de-implementatie van niet-passende zorghandelingen.5 Het biedt een kennismaking met Beter Laten en stimuleert je om aan de slag te gaan. Beter Laten is een initiatief van het Radboud UMC, gericht op het afbouwen van niet-passende zorg. Voor de ontwikkeling van deze Toolkit is gebruikgemaakt van inzichten en materialen uit eerdere onderzoeksprojecten, zoals van RENEW en DIMPLE die gericht zijn op de wijkverpleging.6,7. De Toolkit van UNO Amsterdam ondersteunt bij de vertaling van de de-implementatie naar de verpleeghuissetting. De hulpmiddelen uit andere projecten zijn, beschikbaar via de website van V&VN over Beter Laten.3,8
De Toolkit richt zich op meerdere doelgroepen: een aandachtsvelder, zorgmedewerkers (in opleiding) in een zorgteam en opleiders. Deze Toolkit bevat tools afgestemd op verschillende doelgroepen voor de de-implementatie in het verpleeghuis.
De aandachtsvelder, zoals een kwaliteitsverpleegkundige of teamleider, neemt het voortouw. De-implementeren kost namelijk tijd en vraagt om voorbereiding, daarvoor is het van belang dat iemand dit project leidt. De Toolkit biedt handvatten om deze rol op te pakken.
Daarnaast ondersteunt de Toolkit zorgmedewerkers, die de veranderingen in de praktijk uitvoeren, zoals verzorgenden IG of verpleegkundigen. Omdat dit een diverse groep is met verschillende behoeften, bevat de Toolkit materialen die deze groep op verschillende manieren ondersteunt.
Verder kan de Toolkit gebruikt worden door opleiders, zowel binnen de mbo-opleidingen Zorg & Welzijn en HBO-Verpleegkunde , als in de praktijk, om studenten te stimuleren meer te leren over niet-passende zorg en Beter Laten-handelingen in de eigen leeromgeving. Opleiders kunnen o.a. docenten, werkbegeleiders, leercoaches, praktijkopleiders, en opleidingsadviseurs zijn. Daarnaast kunnen deze materialen ook geschikt zijn voor kwaliteitsverpleegkundigen die betrokken zijn bij praktijkopdrachten over Kwaliteit van Zorg van zorgmedewerkers in opleiding.
Gebruik van de leeswijzer
De onderdelen van de Toolkit zijn online beschikbaar. Bekijk de verschillende pagina’s en lees daar voor welke doelgroep de tool bedoeld is en hoe je deze kunt gebruiken. Daarnaast is er een versie van de leeswijzer beschikbaar die je kunt printen. Hierop worden alle tools toegelicht zoals ze online beschreven worden.
Klik hier om de leeswijzer te printen.
Ondersteunende initiatieven
Naast de beschikbare materialen voor de-implementatie in verschillende zorgsettingen uit bijvoorbeeld RENEW en DIMPLE, zijn er online ook veel andere hulpmiddelen beschikbaar over Beter Laten-handelingen. Denk hierbij aan voorlichtingsvideo’s, factsheets, E-learnings, en posters. Deze materialen kun je inzetten tijdens het de-implementatietraject. Je kunt de materialen bijvoorbeeld gebruiken om collega’s te informeren of te herinneren een handeling Beter te Laten of cliënten en naasten voor te lichten. Maak gebruik van wat er al is: je hoeft niet alles zelf uit te zoeken of te bedenken. Dit bespaart tijd en helpt om de de-implementatie in jouw zorgorganisatie vorm te geven.
Contact
Heb je na het bekijken van de materialen van deze Toolkit vragen over de de-implementatie van Beter Laten-handelingen in het verpleeghuis? Neem dan contact op met het onderzoeksteam via (uno@amsterdamumc.nl)
Deze Toolkit is ontwikkeld door: Emma van Dam, Gaby van Dijk, Joy Post, Maike Sparrius, Josien Wijffels, Marjon van Rijn en Patricia Jepma van UNO Amsterdam, onderdeel van de afdeling Ouderengeneeskunde van Amsterdam UMC.
Met dank aan de themagroep Kwaliteit van Zorg van UNO Amsterdam en de lidorganisaties Amaris, Evean en Zorgspectrum die hebben deelgenomen aan dit project.
Referenties
- Zorginstituut Nederland. Passende zorg. Beschikbaar via: https://www.zorginstituutnederland.nl/passende-zorg
- Bahlman-van Ooijen W, Giesen J, Bakker-Jacobs A, Vermeulen H, Huisman-de Waal G. Low-value and high-value care recommendations in nursing: A systematic assessment of clinical practice guidelines. J Nurs Scholarsh. 2024 Nov 20. doi: 10.1111/jnu.13029. Epub ahead of print. PMID: 39567352.
- Beter Laten 2.0 per sector. Beschikbaar via: https://www.venvn.nl/thema-s/beter-laten/beter-laten-2-0-per-sector/
- Cremers M, Wendt B, Huisman-de Waal G, van Bodegom-Vos L, van Dulmen SA, Schipper E, van Dijk M, Ista E. Barriers and facilitators for reducing low-value home-based nursing care: A qualitative exploratory study among homecare professionals. J Adv Nurs. 2024 Aug 22. doi: 10.1111/jan.16381. Epub ahead of print. PMID: 39171676.
- Toolkit Beter Laten in het verpleeghuis. Beschikbaar via: Toolkit Beter Laten Archieven – UNO Amsterdam
- RENEW: Beter Laten in de wijkverpleging. Beschikbaar via: https://www.venvn.nl/thema-s/beter-laten/renew-beter-laten-in-de-wijkverpleging/
- Beschikbaar via: https://dimpleindewijk.nl/
- KwaliTIJD: Alles over Beter Laten in de ziekenhuiszorg. Beschikbaar via: https://www.venvn.nl/thema-s/beter-laten/kwalitijd-alles-over-beter-laten-in-de-ziekenhuiszorg/