Achtergrond

Er moet meer ingezet worden op preventie in de wijkverpleging, omdat het aantal thuiswonende ouderen in Nederland toeneemt, terwijl het aantal wijkverpleegkundigen terugloopt^1,2,3. Wijkgerichte preventie richt zich op preventieve interventies door eerstelijnsprofessionals, zoals wijkverpleegkundigen, die specifiek zijn afgestemd op de (zorg)behoeften en kenmerken van een wijk om de gezondheid en welzijn te bevorderen⁴. Een voorbeeld van wijkgerichte preventie is een valpreventie bijeenkomst in een buurtcentrum voor ouderen in een wijk met vergrijzing⁵.

Doel

Er is nog weinig bekend wat thuiswonende ouderen nodig hebben aan preventieve interventies op wijkniveau, ter bevordering van het zelfstandig functioneren in huis en de wijk. Daarom willen we met dit onderzoek beter begrijpen welke preventieve interventies in de wijk zij belangrijk vinden ter bevordering van hun zelfredzaamheid. Deze kennis is essentieel voor het toekomstbestendig vormgeven van preventieve ouderenzorg in de wijk.

Methode

De doelgroep bestaat uit thuiswonende ouderen (> 65 jaar) met wijkverpleging (verpleging en verzorging thuis), thuiswonende ouderen zonder wijkverpleging (via wijkgebouwen) en thuiswonende ouderen die bekend zijn bij het sociaal wijkteam van de gemeente.

Het onderzoek zal bestaan uit interviews met thuiswonende ouderen gecombineerd met korte scenario’s, ook wel vignettes genoemd. Vignettes worden gebruikt om concrete en herkenbare situaties voor te houden aan de ouderen, waardoor ze hun reacties en beoordelingen kunnen uiten, terwijl interview vragen helpen om meer diepgang en persoonlijke context te creëren.

Projectperiode

Het onderzoek is in afwachting van goedkeuring van de METC. Het onderzoek zal lopen t/m augustus 2026.

Samenwerking

Dit project is een samenwerking tussen de afdeling Ouderengeneeskunde van het Amsterdam UMC, de zorgorganisaties Evean, Cordaan, Omring en Amstelring en de onderwijsinstellingen ROC van Amsterdam, Nova College en Hogeschool van Amsterdam.

Onderzoeksteam

Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op:

Renza Koppes (r.c.m.koppes@amsterdamumc.nl)

Sigrid Wulfse-Huisman

Marjon van Rijn

Bronvermelding

• Loket gezond leven. Cijfers en feiten ouderen Nederland. [Internet]. Available from: https://www.loketgezondleven.nl/gezondheidsthema/gezond-en-vitaal-ouder-worden/feiten-en-cijfers-ouderen#:~:text=Daarnaast%20is%20sprake%20van%20’dubbele,%2C%20en%20872.617%2080%2Dplussers. [Accessed 5th August 2025].
• Nederlandse Zorgauthoriteit. Wijkverpleging. [Internet]. Available from: https://www.nza.nl/onderwerpen/stand-van-de-zorg-2024/tussenmap/sectoren-in-beeld/wijkverpleging#:~:text=Ontwikkelingen%20in%20de%20wijkverpleging&text=Dit%20komt%20niet%20alleen%20door,van%20de%20wijkverpleging%20onder%20druk. [Accessed 5th August 2025].
• Integraal Zorg Akkoord. Samen werken aan gezonde zorg: Rijksoverheid; 2022.
• Zorg voor Beter. Wijkgerichte preventie: Zorg voor Beter. [Internet]. Available from: https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/samenwerken-in-de-wijk/wijkgerichte-preventie. [Accessed 5th August 2025].
• Andersson Elffers Felix. Wijkgerichte preventie en vroegsignalering: Landelijke initiatieven en een praktische handreiking voor wijkverpleegkundigen 2022.