Achtergrond
Veel oudere mensen overlijden in het ziekenhuis, terwijl zij een voorkeur hadden om thuis te overlijden. Daarbij ondergaan ouderen nog veel overgangen tussen zorgsettings in het laatste levensjaar, vaak in de vorm van acute ziekenhuisopnames, wat de kwaliteit van leven negatief beïnvloedt. Door eerdere herkenning van ouderen met een palliatieve zorgbehoefte, tijdige bespreking van wensen en voorkeuren rondom het levenseinde en betere afstemming tussen patiënt, verschillende zorginstellingen, thuiszorg, huisarts en mantelzorgers, kan het zorgtraject voor ouderen in de palliatieve fase verbeterd worden.
Doel
Het project heeft de volgende doelstellingen:
- het eerder herkennen van ouderen met een palliatieve zorgbehoefte bij een acute ziekenhuisopname;
- het verbeteren van de continuïteit van zorg;
- het verminderen van het aantal ongeplande ziekenhuisopnames;
- het verminderen van de symptoomlast en het verbeteren van de kwaliteit van leven;
- het faciliteren van zorg die aansluit bij de levenseindevoorkeuren, specifiek de voorkeursplaats van overlijden.
Om deze doelstellingen te bereiken, wordt in dit project een transmuraal zorgpad voor oudere patiënten in het laatste levensjaar ontwikkeld, geïmplementeerd en geëvalueerd.
Methode en resultaten
Voor de ontwikkeling, implementatie en evaluatie werden de volgende deelonderzoeken uitgevoerd:
- Interviewstudie met artsen en verpleegkundigen over het identificeren van de palliatieve fase.
Health Care Providers’ Views on the Transition Between Hospital and Primary Care in Patients in the Palliative Phase: A Qualitative Description Study
- Een focusgroepstudie met zorgprofessionals over de perspectieven op overgangen in zorg tussen ziekenhuis en thuis.
How do hospital-based nurses and physicians identify the palliative phase in their patients and what difficulties exist? A qualitative interview study
- Een literatuurstudie (systematic review en meta analyse) naar de effectiviteit van transmurale teams palliatieve zorg (publicatie volgt).
- Een onderzoek naar de bruikbaarheid van surprise question door verpleegkundigen om de palliatieve fase te herkennen.
Usability of the surprise question by nurses to identify 12-month mortality in hospitalized older patients: A prospective cohort study
- Een pilot studie om de haalbaarheid van het zorgpad te testen.
Feasibility of the PalliSupport care pathway: results from a mixed-method study in acutely hospitalized older patients at the end of life
- Een stepped wedge trial om het zorgpad te implementeren in vijf regio’s en wetenschappelijk te evalueren.
Het is niet gelukt om de stepped wedge trial volledig uit te voeren. Er is echter wel een controle groep samengesteld waaruit de volgende publicatie is gekomen.
Patients’ preferred place of death: patients are willing to consider their preferences, but someone has to ask them
- In een procesevaluatie zijn de bevorderende en belemmerende factoren bij het implementeren en evalueren van een transmuraal zorgpad palliatieve zorg voor ouderen onderzocht.
Challenges in the implementation and evaluation of a transmural palliative care pathway for acutely hospitalized older adults; lessons from the PalliSupport program: A qualitative process evaluation study
Van deze resultaten hebben we een Nederlandstalige implementatiehandleiding gemaakt.
Conclusie
Ondanks dat het niet gelukt is om een transmuraal zorgpad palliatieve zorg voor oudere patiënten volledig te implementeren en evalueren heeft dit project wel nieuwe kennis opgeleverd. De resultaten worden gebruikt in projecten die nu starten, waaronder: Tijdige gepersonaliseerde zorg voor ouderen met thuiszorg in de laatste levensfase.
PalliSupport Implementiehandleiding
Projectgroep
Iris van Doorne
Isabelle Flierman
Juliette Parlevliet
Dick Willems
Bianca Buurman
Marjon van Rijn
Contact
Marjon van Rijn
m.vanrijn@amsterdamumc.nl