Achtergrond

Ambulante geriatrische revalidatie is in Nederland nog niet gestructureerd beschreven, en wordt slechts nog beperkt in het land geboden. Of poliklinische multidisciplinaire revalidatie bij kwetsbare laag belastbare cliënten met een complexe revalidatievraag een effectieve interventie is, is tot op heden onduidelijk. Een poliklinisch geriatrisch behandelprogramma, aangeboden aansluitend aan klinische revalidatie, komt tegemoet aan nieuwe vragen op het gebied van participatie en berust op de verwachting dat cliënten vanuit de thuissituatie het meest effectief revalideren. De basis aanname is dat als ambulant geriatrische revalidatie goed georganiseerd is, cliënten ook eerder naar huis kunnen of zelfs mogelijk klinische geriatrische revalidatie opname helemaal kunnen overslaan.

Doel

Het algemene doel van dit project is om te onderzoeken waar ambulante geriatrische revalidatie aan moet voldoen, en hoe je dat op een slimme manier organiseert.

Methode

Bij dit onderzoek maken we gebruik van verschillende onderzoeksmethoden zowel kwantitatief als kwalitatief. Via literatuurstudie wordt onderzocht welke factoren en mechanismen belangrijk zijn voor succesvolle ambulante geriatrische revalidatie waarbij ook gekeken wordt naar de perspectieven van cliënten en mantelzorgers. Vervolgens wordt middels interviews en focus groepen onderzoek gedaan naar waar de ambulante geriatrische revalidatie aan moet voldoen vanuit het perspectief van zowel cliënten, mantelzorgers en zorgverleners. In fase 2 wordt met een Delphi studie de werkwijze en consensus op het gebied van ambulante revalidatie op internationaal niveau onderzocht. Daarnaast wordt binnen de ontwikkelpraktijk organisatie(s) in een haalbaarheid studie het ambulante revalidatie traject verder ontwikkeld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een  co-creatie methode en een pilottest in de dagelijkse praktijk, waarbij de stakeholders zoals zorgprofessionals en revalidanten nauw betrokken zijn. Het promotie onderzoek wordt afgesloten met een onderzoek waarbij de zorgtraject kosten van geriatrische revalidatie (inclusief ambulante fase) in kaart worden gebracht. Daarbij wordt bekeken wat de kostendrijvers zijn en of er verschillende groepen te onderscheiden zijn.

Fase 1

Deelonderzoek 1 is afgerond. Binnen onderzoek 1 hebben we een systematic review en meta analyse uitgevoerd met de titel; The effectivity of outpatient geriatric rehabilitation: a systematic review. Het artikel is reeds gepubliceerd in het tijdschrift Age and Ageing; https://academic.oup.com/ageing/article/52/1/afac300/6972294 .
Conclusie van het onderzoek is dat ambulante geriatrische revalidatie een verkorting van de klinische opname duur laat zien, net zo effectief is als usual care op gebied van activiteiten niveau, aantal heropnames en kwaliteit van leven van de revalidant. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat het mogelijk kosten effectief is. Uit het onderzoek komen tevens een aantal veel gebruikte elementen van AGR naar voren zoals: 1. Start van AGR tijdens klinische fase en hetzelfde team levert de revalidatie aan huis, 2. Ketenzorg, nauwe samenwerking met de eerste lijn, 3. Casemanager die AGR traject coördineert, 4. Individuele goalsetting, 5. Scholing sessies/bijeenkomst voor de revalidant en mantelzorger.

Deelonderzoek 2 is afgerond en het artikel is onder review. Binnen dit kwalitatief onderzoek stond de hoofdvraag centraal:  Hoe kan ambulante geriatrische revalidatie georganiseerd worden qua structuur, proces en omgeving factoren vanuit het perspectief van de revalidant, zorgprofessional en (strategisch) beleidsmakers? Dit onderzoek geeft een overzicht van de structuur-, proces- en omgevingscomponenten die van invloed kunnen zijn op de uitkomst van OGR met een duidelijke focus op het herwinnen van de kwaliteit van leven van patiënten. Essentiële elementen zijn een goed gecoördineerd dedicated team thuis revalidatie team, patiëntgerichte blended eHealth-toepassingen, nauwere samenwerking met geïntegreerde zorg en de fysieke en sociale revalidatieomgeving. Dit biedt een goede basis voor verdere internationale consensus, ontwikkeling en testen van blended OGR in de klinische praktijk, waar het belangrijk is om ruimdenkend te blijven en niet vast te houden aan bestaande modellen vanwege financiële beperkingen.

Fase 2

Deelonderzoek 3 is afgerond en de verwachting is dat de uitkomsten eind 2024 gepubliceerd zullen worden. Dit onderzoek is een pilot studie waarin in en met het werkveld het ambulante revalidatie traject versie 1.0 verder ontwikkeld is tot versie 2.0. Het Medical Research Council (MRC)-raamwerk is hierbij gebruikt voor de ontwikkeling en evaluatie van deze complexe interventies.  Met dit raamwerk kan een complexe interventie opnieuw worden ontworpen met behulp van verschillende fasen die in een iteratief proces en vanuit verschillende perspectieven kunnen worden gevolgd. Gedurende het gehele onderzoek zijn zorg professionals, patiënten, mantelzorgers en patiënt vertegenwoordigers zijn nauw betrokken middels co-creatie bijeenkomsten en interviews.

Deel onderzoek 4 is in volle gang. Het is een Delphi studie waarbij in drie rondes stellingen worden voorgelegd aan experts uit 14 verschillende landen. Met deze studie is het streven om consensus te bereiken op internationaal niveau over belangrijke aspecten van GR die worden geleverd aan thuiswonende ouderen, zoals de terminologie, elementen van de organisatie van de zorg en belangrijke uitkomstdomeinen. Internationale consensus over deze onderwerpen kan de kwaliteit en vergelijkbaarheid van internationaal onderzoek naar deze specifieke vorm van GR verbeteren. Bovendien kan het de mogelijkheden voor de uitwisseling van beste praktijken verbeteren.

Deelonderzoek 5 is in voorbereidende fase. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in het beloop van GR zorgtrajecten in Nederland (inzoomen op trajecten waarbij ontslag bestemming thuis is) op basis van zorggebruik – en gerelateerde kosten(drijvers), vanaf één maand voor GR-opname tot en met zes maanden na ontslag. Dit zal aanvullend inzicht leveren wat nodig is voor het herontwerpen van GR zorgpaden.

Ontwikkelpraktijk

Dit onderzoek is onderdeel van de ontwikkelpraktijk Geriatrische Revalidatie. Binnen de ontwikkelpraktijk GR werken zorgorganisaties (Vivium, Zonnehuis Amstelland en Omring/Zorgcirkel) samen. Een onderdeel van de ontwikkelpraktijk is de Sciene Practitioner (SP). De SP is een medewerker uit een zorgorganisatie die werk in de zorgpraktijk combineert met promotieonderzoek. Samen met ervaren onderzoekers wordt praktijkgericht onderzoek uitgevoerd om zo de brug tussen wetenschap en praktijk te versterken.

Onderzoeker

Astrid Preitschopf – Van Gestel
Co-promotoren: Dr. Margriet Pol en Dr. Marije Holstege
Promotor: Prof. Dr. Bianca Buurman

Contact

a.d.vangestel@amsterdamumc.nl

Geactualiseerd op 22 mei 2024